wtorek, 23 listopada 2010

gen. bryg. dr Roman Górecki

ur. 27 sierpnia 1889 r. w Starej Soli – zm. 9 sierpnia 1946 r. w Anglii. Prezes Rady Nadzorczej i Zarządu BGK w latach 1927 – 1935 i 1936-1941.Absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie, gdzie w 1914 r. uzyskał tytuł doktora prawa, działacz założonej we Lwowie w 1909 r. Organizacji Młodzieży Niepodległościowej “Zarzewie”, która wyodrębniła się ze Związku Młodzieży Polskiej “Zet”, działającej w trzech zaborach konspiracyjnej organizacji polskich studentów, oficer Legionów Polskich, do których wstąpił w 1914 r. na czele sformowanego przez siebie plutonu strzelców, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1920 r. W Wojsku Polskim m.in. szef Korpusu Kontrolerów oraz I zastępca szefa Administracji Armii, od 31 marca 1924 r. generał brygady, związany  z obozem piłsudczyków. Po przewrocie majowym 1926 r. był bohaterem głośno komentowanego wydarzenia, a mianowicie meldunku o wyborze Józefa Piłsudskiego prezydentem RP, jaki gen. Górecki na czele oficerów warszawskiego garnizonu złożył stojącemu na placu Saskim w Warszawie pomnikowi księcia Poniatowskiego. „Górecki stanąwszy na baczność przed pomnikiem, złożył o tym meldunek księciu Józefowi. Zapewniano przy tym, że Poniatowski, wysłuchawszy, ani drgnął, natomiast koń Marka Aureliusza z rzymskiego Kapitolu, pomny dawnych dziejów, rżał radośnie, patrząc Góreckiemu w oczy”.

1 lipca 1927 r. obejmuje stanowisko prezesa Rady Nadzorczej i Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego, które z przerwą od 13 października 1935 r. do 15 maja 1936 r. na pełnienie funkcji ministra przemysłu i handlu piastuje do września 1941 r., kierując jednocześnie powołaną 6 grudnia 1939 r. przez rząd RP na uchodźctwie Komisją do Uregulowania i Załatwiania Interesów Zagranicznych BGK.  W latach 1926 -1929 prezes Wojskowego Klubu Sportowego „Legia” Warszawa. Dzięki organizatorskim talentom prezesa Góreckiego i jego zastępcy Zygmunta Wasseraba, Legii udaje się wybudować przy ul. Łazienkowskiej w Warszawie stadion sportowy im. J. Piłsudskiego, oddany do użytku 10 sierpnia 1930 r. W 1927 r. gen. Górecki zostaje prezesem Polskiej Ligi Piłki Nożnej, która organizuje pierwszoligowe rozgrywki o mistrzostwo kraju. W latach 1928-1931 jest prezesem Polskiego Touring Klubu, organizacji oficjalnie reprezentującej polską turystykę na forum międzynarodowym. W 1928 r. zakłada Federację Polskich Związków Obrońców Ojczyzny, największą w kraju organizację kombatancką, której komendantem jest do wybuchu wojny. Był również założycielem i prezesem polskiej sekcji Międzynarodowej Federacji Byłych Kombatantów oraz w latach 1929-1930 prezesem Ligi Morskiej i Rzecznej, której kontynuatorką był Liga Morska i Kolonialna. Był autorem wydanej w 1928 r. książki  "BGK w życiu gospodarczym Polski”, z której pochodzi cytat definiujący ówczesną misję BGK: „Pojecie zysku w BGK nie może być identyczne z pojęciem zysku w innej instytucji finansowej, bo BGK nie jest instytucją, która by pracowała na zysk. Zysk Banku – to postęp ogólny w życiu gospodarczym Polski”. Słowa te prezes Górecki wypowiedział publicznie na swojej pierwszej jako prezes BGK konferencji prasowej 24 lutego 1928 r. Na tej samej konferencji powiedział również, mając na myśli BGK, że „głównym moim celem jest doprowadzenie instytucji pod względem organizacyjnym do takiego stanu, by mógł być wzorem instytucyj finansowych w kraju”.  
  
6 września 1939 r. specjalnym pociągiem prezes Górecki organizuje w kierunku oddziału BGK w Równem na Kresach ewakuację centrali BGK wraz z częścią personelu, środkami finansowymi, najważniejszymi dokumentami i bezcennymi depozytami Biblioteki Narodowej (m.in. Kazania Świętokrzyskie, Psałterz Floriański, rękopisy partytur Chopina) i Biblioteki w Pelplinie (egzemplarz Biblii Gutenberga). Po wkroczeniu 17 września 1939 r. Armii Czerwonej BGK ewakuuje się do Rumunii, a stamtąd do Paryża i Londynu. Na emigracji prezes Górecki zabezpiecza zagraniczne interesy i zobowiązania BGK, organizuje akcję informacyjną i wydawniczą na temat polityki gospodarczej Niemiec w okupowanej Europie, dla pracowników BGK w kraju, niewoli i emigracji organizuje akcję wysyłania paczek z żywnością i środkami finansowymi, dzięki jego staraniom pracownicy BGK, którzy znaleźli się w Anglii, mają dostęp do bezpłatnych praktyk w brytyjskich bankach. Po odwołaniu przez rząd RP na uchodźctwie we wrześniu 1941 r. ze stanowiska przewodniczącego Komisji do Uregulowania i Załatwiania Interesów Zagranicznych BGK prowadzi m.in. wykłady z bankowości dla polskich studentów w Glasgow, pisze. W 1946 r. wydaje w Londynie książkę „Gospodarczy dorobek Polski w latach 1918-1939” i 9 sierpnia tego roku umiera w Szpitalu Wojennym w Iscoyd Park. Pochowany został na cmentarzu w Whitchurch. Był kawalerem Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski, Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski, Krzyża Niepodległości, Złotego Krzyża Zasługi, trzykrotnie Krzyża Walecznych, francuskiego Krzyża Kawalerskiego Legii Honorowej oraz belgijskiego Krzyża Komandorskiego Orderu Leopolda.

2 komentarze:

Anonimowy pisze...

tylko jedno słowo: Poniatowskiego, nie Piłsudskiego, pomnikowi składał meldunek. poza tym, dziękuję za miłą chwilę poznawania -

Mateusz pisze...

słusznie :)